L&D COMPETENCE
#1. Hiểu về Business của tổ chức
VSM – Value Stream Mapping / Sơ đồ Chuỗi giá trị
Trong các mục kiến thức, kỹ năng cần trang bị đầu tiên cho những người làm L&D, đó là khả năng hiểu được Business của tổ chức, đặng sau này còn biết cho employee “ăn món gì” để mà develop chứ 😀
Có một điều là lạ, là hễ cứ nói đến Business thì y rằng liên tưởng ngay đến Kinh doanh với cả Buôn bán rồi, nhất là mấy ông sản xuất với công nghiệp có vẻ dị ứng với từ này. Ai dè meeting phân công kế hoạch sản xuất thì cứ Business plan suốt, ở đây sản xuất chứ có kinh doanh gì đâu. Trong khi đó từ Business có một nghĩa hết sức đơn giản, đó là…Business, ờ, một Business, thế thôi, còn Business gì thì tuỳ Vision và Mission của tổ chức đó.
Giả như tổ chức của bạn làm Business về dịch vụ y tế, hay thương mại xuất nhập khẩu ô tô xe máy, hay sản xuất thiết bị máy móc,… gì cũng được đi nhé. Bạn mới là newbie mon men vào vị trí L&D…manager, nói vậy cho sang và nâng tầm của bạn lên, quan trọng là ở trên cao để ánh mắt của bạn dễ đang đảo khắp nơi mà quan sát và hiểu Business của tổ chức.
Bước 1, dễ thôi, dễ nhất và đơn giản nhất là bạn phải hiểu Khách hàng của tổ chức là “Ai”, họ cần gì và yêu cầu gì từ sản phẩm hay dịch vụ của tổ chức mà bạn đang làm việc. Chưa bàn đến kỹ thuật, kỹ xảo hay công cụ gì nhé, đang bàn về cách tiếp cận thì cái này gọi chung chung là Output đi. Sau này còn gọi là end user, customer… đủ cả.
Bước 2, để có được Output này thì toàn bộ quy trình trước đó để tạo ra, làm ra, hay sản xuất ra phải đi theo những bước nào, công đoạn nào để có thể chuyển hoá trạng thái, thông tin, vật chất… và có được Output, gói hết vào một cái gọi nôm là Process nhé.
Bước 3, thứ nữa thì để cho Process chạy được, cũng phải cung cấp đầu vào cho Process, có thể là các nguồn lực – resources như con người – man, vật tư nguyên vật liệu – material, máy móc thiết bị – machine, kể cả xèng – money…, gọi nôm là Input nhé.
Giờ là có công thức tổng quan là Input – Process – Output / IPO rồi đấy. Đừng vội hoang mang với SIPOC nhé, chưa đến phần đó kẻo tẩu hoả.
Thế thôi, giờ đã rõ ràng mọi thứ khi cả 1 cái Business to to của một tổ chức thì có cái IPO to to, triển khai Business to to xuống từng bộ phận, phòng ban thì được Business nhỏ hơn và có cái IPO nho nhỏ. Tương tự triển khai Business nhỏ xuống nữa tới từng vị trí việc làm thì lại thành Business xinh và có cái IPO xinh xinh hơn. Tư duy này gọi là Drill Down Tree.
Tiếp theo kiếm sợi dây dài, thật dài, hết cỡ để xâu tất cả các IPO to to nho nhỏ xinh xinh nói trên lại với nhau sẽ được một “CHUỖI” lủng la lủng lẳng, tạm đặt tên cho nó là Chuỗi Giá trị của một Business nào đó của tổ chức. Bạn nào khéo tay hay làm thì xâu thành chuỗi như ở trong hình để đẹp và chuyên nghiệp hơn nhé. Bằng các bước như vậy thôi, là bạn đã quá “rõ ràng” về Business của tổ chức đến tận từng ngóc ngách rồi đấy, từ TopDown đến BottomUp.
Và bạn đã pass xong năng lực đầu tiên của L&D là hiểu Business của tổ chức bằng cách đơn giản như đan rổ ở trên.
24.07.19
Giang Ngũ Hồ